باسمه تعالی * نام و نام خانوادگی: آزمون انشا و نگارش کلاس سوّم: مدرسه ی راهنمایی دی ماه89 زمان80دقیقه شمارک
1)در متن زیر علایم نگارشی مناسب بگذارید.(4مورد)
روز عاشورا بود دشمن بود غوغا بود عجب روزی 2
2)با کلمات«گل ـ نسیم ـ بهار ـ خورشید»یک متن ادبی در سه سطر بنویسید.(در متن خود،زیر کلمات به کاربرده شد،خط بکشید)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2
3)با کلمات و عبارات زیر جمله ی ادبی بسازید.
داستان:
برادر:
1
4)زیبایی ادبی «تشبیه»را تعریف کرده مثال بزنید.
مثال: 1
5)بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
به دانش شود مرد، پرهیزگار چنین گفت آن بخرد هوشیار
2
6)در مورد تصویر روبرو متنی زیبا در دو سطربنویسید.
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
1
7)زیبایی ادبی بیت ز زیر را نام برده،توضیح دهید.
خبرت هست که مرغان قفس می گویند
آخر ای خفته سر از خواب جهالت بردار؟
1
8)یکی از دو موضوع زیر را انتخاب کرده،با استفاده از زیبایی های ادبی و رعایت نکات نگارشی بیان شده،انشایی بنویسید. الف)بهار
ب)آفرینش همه تنبیه خداوند دل است دل ندارد که ندارد به خداوند اقرار 10
از باغ مى برند چراغانی ات کنند تا کاج جشن هاى زمستانى ات کنند
پوشانده اند «صبح» تو را ابرهاى تار تنها به این بهانه که بارانى ات کنند
یوسف! به این رها شدن از چاه دل مبند این بار می برند زندانی ات کنند
ای گل گمان مکن به شب جشن می روی شاید به خاک مرده ای ارزانی ات کنند
یک نقطه بیش فرق رحیم و رجیم نیست از نقطه ای بترس که شیطانی ات کنند
آب طلب نکرده همیشه مراد نیست گاهی بهانه ای است که قربانی ات کنند
از کتاب«گریه های امپراطور» سروده ی آقای فاضل نظری متولّد1358
کچل پرادعا
کوتاه و کچل زبان دراز است
گویی دهنش همیشه باز است
زیر بغلش هوای مرداب
بوی دهنش بلای اعصاب
لاف است غذای لحظه هایش
شد ارّه ی مغز گفته هایش
حرف است تمامی وجودش
او مرد سخن؛ عمل نبودش!
گویی که فضول هر دو دنیاست
هر جا که نشست فتنه برخاست
صد فحش بود نشان خوبش
باید که زنی چو سگ به چوبش
او در پی جست و جوی سود است
جایی که ضرر کند؛ نبوداست
با شخصیت است ظاهراً لیک
در خیر و خوشی نمی زند جیک
القصّه ؛ سخن خلاصه این است
با دیدن او دلت غمین است
با این همه نکته ها که زیباست
او جانوری تمام معناست
شعر از : فراست عسکری
باسمه تعالی * نام و نام خانوادگی: آزمون انشا و نگارش کلاس اوّل: مدرسه ی راهنمایی خرداد88 زمان80دقیقه
1)در توصیف هر چیز به چه مواردی باید توجّه کنیم؟(8مورد)
الف)کاعذ نامه زیبا باشد ب)با خطّ زیبا و خوانا بنویسیم ج)از کلمه های زیبا و مناسب استفاده کنیم د)تمبرنامه را فراموش نکنیم
3)با هر کدام از کلمات زیر جمله ای ادبی بسازید که در آن زیبایی ادبی«تشخیص»به کار رفته باشد.
کتاب: پروانه:
4) «خاطره» را تعریف کنید.
5)بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
ز وحشت سست شد بر جای ناگاه ز رنج خستگی درماند در راه
6)در مورد تصویر روبرو متنی زیبا در دو سطربنویسید.
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
7)یک زیبایی ادبی در بیت زیر به کار رفته است؟نام ببرید.
من این جا چون نگهبانم تو چون گنج مرا آسودگی باید تو را رنج
تشبیه
8)یکی از دو موضوع زیر را انتخاب کرده،با استفاده از زیبایی های ادبی و رعایت نکات نگارشی بیان شده،انشایی بنویسید.
الف)حیاط وسیع مدرسه
ب)گل های بهار 10
نمره ی سؤالات: نمره ی انشا: نمره ی کل: امضای طرّاح و مصحّح:عسکری 20
آسایش آدمی در زندانی کردن زبان است. / پیامبراکرم r
خوش خویی و گشاده رویی دام دوستی است. /امیرالمؤمنین علی (ع)
از درخت سکوت میوه ی آرامش آویزان است. / مثل عربی
حسن شهرت و نام نیک بزرگ ترین سعادت هاست. / شیللر
جواب ندادن هم جوابی است. / مثل دانمارکی
مردان بزگ کم می گویند و بسیار می کوشند. / کنفوسیوس
تدبیر همیشه بر شمشیر غالب است./ناپلئون
سیاست فاقد قلب است و فقط مغز دارد. / ناپلئون
با دیگران بخند نه به دیگران. /دیل کارنگی
ـ لذّت حسود از همه کم تر است.
ـ اگر خدا برای بنده ای خیر بخواهد،او را برای نیازهای دیگران می گمارد.
ـ خداوند از ناامیدی بندگان خود در عجب است.
ـ هیچ فقری سخت تر از نادانی نیست.
ـ هیچ ثروتی مفیدتر از عقل نیست.
ـ هیچ فضیلتی مانند خوش خویی نیست.
ـ دل شاکر ، زبان ذاکر و زن پارسایی که در کار دنیا کمکت کند،بهترین پس انداز تو خواهد بود.
امام حسین علیه السلام:
هر کسی که اندوه و گرفتاری مؤمنی را برطرف کند ؛ خداوند اندوه و گرفتاری های دنیا و آخرت را از او برطرف می کند.
دوستی امام حسین علیه السلام یعنی گوش دادن به سخن آن بزرگوار و عمل به سفارشات ایشان
نهاد:بخشی از جمله که در مورد آن خبری داده می شود.
گزاره:بخش ا زجمله که در مورد نهاد خبر می دهد و فعل جزء اصلی آن است.
بهار آمد و شمشادها جوان شده اند
فعل:جزء اصلی گزاره بوده و دارای زمان(ماضی،مضارع،آینده)است. شناسه؛نشانه ی فعل می باشد.
فعل اسنادی:فعلی که مسند را به نهاد ربط می دهد.
مسند:گروه اسمی(مفهومی)که فعل اسنادی آن را به نهاد اسناد (ربط) می دهد.
شمشادها جوان شده اند.
منادا:کسی یا چیزی که مورد خطاب(ندا)قرار می گیرد.
حرف ندا:حرفی که کسی یا چیزی را با آن مورد خطاب قرار می دهند. ای ـ ایا ـ یا ـ (ا)در پایان کلمه
ای خدا! این وصل را هجران مکن سرخوشان عشق را نالان مکن
ایا شاه محمود کشورگشای! ز من گر نترسی،بترس از خدای
یارب! تو چنان کن که پریشان نشوم محتاج به بیگانه و خویشان نشوم
سعدیا! گر بکند سیل فنا خانه ی عمـر دل قوی دار که بنیاد بقا محکم از اوست
البتّه شکلی از منادا با تغییر آهنگ است.مثلاً می گوییم:«محمّد! بیا.»
سعدی! اگر عاشقی کنی و جوانی عشق محمّد بس است آل محمّد
مصدر فعل چهار ویژگی دارد:
رفت: 1ـ زمان(گذشته،حال یا آینده) 2ـ شخص(اوّل شخص،دوّم شخص یا …) 3ـ مفرد و جمع بودن
4ـ انجام گرفتن کار یا روی دادن حالت (مفهوم اصلی فعل مورد چهارم است.)
امّا کلماتی نیز هستند که مفهوم اصلی فعل را بدون شخص، زمان و مفرد و جمع بودن دربردارند:
رفتن :1ـ زمان(گذشته،حال یا آینده) 2ـ شخص(اوّل شخص،دوّم شخص یا …) 3ـ مفرد و جمع بودن
4ـ انجام گرفتن کار یا روی دادن حالت (مفهوم اصلی فعل مورد چهارم است.)
این گونه کلمات را مصدر می گوییم.
دیدن ـ شنیدن ـ شدن ـ بودن ـ آمدن ـ خوردن …
«ن»آخر مصدر را نون مصدری گویند.
بن:قسمت ثابت فعل که معنی اصلی آن را دربردارد.
رفتم ـ رفتی ـ رفت ـ رفتیم ـ رفتید ـ رفتند قسمت ثابت «رفت» ؛ «رفت» بن فعل است.
شنــــــاسه:قسمت متغیّر فعــــل که شخص و مفرد و جمع بودن فعل را می شناساند.
شناسه های ماضی: م / ی / ـ یم / ید / ند
شناسه های مضارع: م / ی / د یم / ید / ند
دو نوع بن داریم: بن ماضی و بن مضارع
با بن ماضی؛ فعل های ماضی و آینده و با بن های مضارع؛ فعل های مضارع و امر ساخته می شود.
برو ای گدای مسکین در خانه ی علی زن که نگین پادشـــاهی دهد از کرم گدا را
فعل نهی:فعلی که شنونده را از انجام کاری بازمی دارد. نرو / مرو
مرو ای گدای مسکین به در سرای مولا که علی زند دمادم در خــانه ی گدا را
مفعول:گروه اسمی(کلمه ای)که بعد از آن «را» آمده یا بتوانیم «را» بیاوریم.
گر نکوبی شیشه ی غم را به سنگ هفت رنگش می شود هفتاد رنگ
ان شاءالله ادامه خواهد داشت...
سری به آرشیو بزنید!!
تدبیر نصف معاش است. /پیامبر اکرم صل الله و علیه وآله
خاموشی بوستان تفکر و اندیشه است. / امیرالمؤمنین علی علیه السلام
کسی که زبانش را نگه دارد یارانش افزون شود. / امیرالمؤمنین علی علیه السلام
داروی خشم خاموشی است. / سقراط
مگذار زبانت گلویت را قطع کند. /مثل آمریکایی
مقید باشیم که هرگز گرد چاپلوسی و تملق نگردیم. /دیل کارنگی
کم دانستن و پرگفتن مثل نداشتن و زیاد خرج کردن است. /ناپلئون
کسی که نمی تواند حرف بزند نمی تواند ساکت بنشیند. /مثل لاتینی
به نام او که ما را آفریده است
زیبایی های ادبی کلاس اوّل راهنمایی
+ آن هایی که لازم است بیان شوند
تشبیه: مانندکردن چیزی به چیز دیگر به خاطر داشتن ویژگی مشترک
پیراهنش مانند برف سفید است.
ارکان تشبیه
هر تشبیه چهار رُکن دارد:
رُکن اوّل:چیزی که به چیز دیگر شبیه شده است:پیراهن
رکن دوّم:چیزی که چیز دیگر به آن شبیه شده است:برف
رکن سوّم:شباهتی بین آن دو وجود دارد:سفیدی
رکن چهارم:کلمه ای است که تشبیه رکن اوّل و دوّم را برقرارمی کند:مانند
گاهی اوقات شاعر یا نویسنده رکن سوّم و چهارم را حذف می کند:
چشمه ی معرفت
این نوع تشبیه زیباتر است.
تشخیص(شخصیت بخشی):نسبت دادن شخصیت(ویژگی)انسانی به غیر انسان.
ابرها گریه کردند. گریه کردن از ویژگی های انسان است که آن را به ابرها نسبت داده ایم.
سجع:کلماتی که در پایان جمله های نثر می آیند و مانند قافیه در شعر یک یا چند حرف آخرشان مشترک است.
اگر درآیی در باز است و اگر نیایی خدای بی نیاز است. خواجه عبدا... انصاری
نثری که در آن سجع به کار رفته باشد, نثر مسجّع نامیده می شود.
گلستان سعدی بهترین کتاب نثر مسجّع است.
مراعات نظیر:کلماتی که از لحاظی به هم ارتباط داشته و به صورت یک مجموعه یا یک شبکه با هم بیایند.
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی به کف آریّ و به غفلت نخوری
جناس:کلماتی که دارای حروفی مشترک از یک جنس باشند: خوار / خار ـ آب / مذاب
به عبارتی همان کلمات هم آهنگ و هم آوا را جناس می گویند.
تلمیح:استفاده از آیات , احادیث , داستان ها و روی دادهای مهمّ تاریخی و…در سخن باعث زیبایی و تأثیر بیش تر بر شنونده می شود. این شیوه ی بهره گیری از کلام را «تلمیح»گویند.
مادر ای آفتاب هستی بخش زیر پایت بهشت جاوید است
مصراع دوّم اشاره به حدیث پیامبر اکرم r دارد: بهشت زیر پای مادران است.
کنایه:سخنی دارای دو معنی نزدیک و دور که ابتدا معنای نزدیک به ذهن می رسد ولی مقصود گوینده, معنای دور آن است.
فلانی دستش کج است.
معنای نزدیک«کج بودن دست» معنای دور و مورد نظر«دزد بودن»
تهیّه و تنظیم:فراست عسکری دبیر ادبیّات/بهمن 87
هوس آفت دین است و دروغ آفت سخن.
فراموشی آفت دانش , ایمان , صبر و بخشش است.